Rozwój mowy jest
jedną z ważniejszych umiejętności, jaką zdobywa dziecko. Trwa przez
wiele lat i przebiega w indywidualnym rytmie. Dziecko, które idzie do
pierwszej klasy powinno wymawiać wszystkie głoski prawidłowo, mieć
bogate słownictwo dotyczące jego życia, otoczenia, umieć budować
poprawne pod względem gramatycznym i logicznym zdania. Prawidłowa wymowa
ma duże znaczenie dla powodzenia w nauce czytania i pisania. Bez
względu na przyczynę wystąpienia zaburzeń mowy (wad wymowy) należy
podjąć jak najwcześniej działania terapeutyczne.
Zajęcia logopedyczne
odbywają się w każdy czwartek, korzystają z nich głównie uczniowie klas
I-IV oraz uczniowie mający zalecenia poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Opieką logopedyczną objęci są uczniowie z
dyslalią, seplenieniem, rotacyzmem, lambdacyzmem, gammacyzmem,
kappacyzmem, mową bezdźwięczną oraz środowiskowym ograniczeniem mowy.
Pierwszy semestr
rozpoczyna się od diagnozy logopedycznej, która opiera się na badaniu
artykulacji, słuchu fonemowego, fonematycznego, analizy i syntezy
słuchowej, pamięci fonologicznej oraz tempa i prozodii mowy. Zalecone
ćwiczenia należy codziennie utrwalać w domu, ponieważ bez zaangażowania
rodziców w ćwiczenia z dzieckiem w domu niemożliwe będzie osiągnięcie
założonego celu terapii. Terapię rozpoczyna się od ćwiczeń języka,
podniebienia, zwieracza gardłowego, żuchwy i warg. Konieczne są
równolegle prowadzone ćwiczenia oddechowe. W celu urozmaicenia terapii
wykorzystywane są piórka, styropian, słomki, piłeczki, baloniki,
szpatułki, dmuchajki, fliper logopedyczny, itp. Następnie rozpoczyna się
ćwiczenia przygotowujące narządy mowy do właściwego ich ułożenia przy
wymowie danej głoski. Kolejny etap to ćwiczenia właściwe z zakresu
korekcji wad wymowy:
· wywołanie głoski w izolacji,
· utrwalenie głoski korygowanej na materiale językowym w logotomach, wyrazach (nagłos, śródgłos, wygłos), zdaniach,
· ćwiczenia utrwalające wywołaną głoskę w wierszykach, rymowankach, wyliczankach i powiedzeniach,
· automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej, opowiadanie ilustracji, historyjek obrazkowych, rozmowy kierowane,
· ćwiczenia utrwalające z wykorzystaniem gier logopedycznych i innych pomocy logopedycznych.
Na zajęciach pracuje
się również nad dzieleniem wyrazu na sylaby, analizą i syntezą
wyrazową, szczególnie w grupie dzieci młodszych. Semestr kończy się
ponowną diagnozą. Dzieci, których mowa jest już prawidłowa, zostają
zwolnione i wypisane z zajęć logopedycznych. Oceniane są postępy
pozostałych dzieci oraz dobiera się odpowiednie formy i czas terapii na
następny semestr.
W
drugim semestrze kontynuowane jest wywoływanie kolejnych głosek.
Jednocześnie utrwala się zdobyte już umiejętności w grach dydaktycznych,
słownikowych, układankach, historyjkach obrazkowych i loteryjkach, by w
pełni zautomatyzować wypowiadane wyrazy i wprowadzić je w poprawnej
formie do słownika dzieci w mowie spontanicznej. Dzieci uczą się
posługiwać głosem w różny sposób, zmieniając tempo wypowiedzi oraz
dynamikę.
Na
koniec roku szkolnego potrzebna jest diagnoza końcowa i decyzja, które
dzieci powinny kontynuować terapię logopedyczną w kolejnym roku
szkolnym, a które zakończyły proces rozwoju mowy i mówią poprawnie i
zostają już zwolnione z zajęć.
Na zajęciach
poznajemy smak zwycięstwa, ale także uczymy się radzić z porażkami. Nie
załamujemy się, pamiętamy o tym, że nie zawsze w grze jesteśmy najlepsi.
Czasem się wygrywa a czasem przegrywa.
mgr Marta Gil